در نظام قضایی ایران، شورای حل اختلاف به عنوان یکی از نهادهای پیش‌مراجعه و تسهیل‌کننده در رسیدگی به دعاوی کوچک و حل‌وفصل اختلافات بین اشخاص حقیقی یا حقوقی فعالیت می‌کند. یکی از پرسش‌های مهم برای افرادی که با این نهاد سر و کار دارند، این است که زمان ارجاع پرونده شورای حل اختلاف دقیقاً چه زمانی است و چه شرایطی دارد؟

ارجاع پرونده به شورای حل اختلاف معمولاً در یکی از دو حالت انجام می‌شود: یا مستقیماً از سوی شاکی یا خواهان، و یا از طریق دادگاه‌ها و مراجع قضایی بالاتر. در مواردی که دعاوی مالی با ارزش پایین، نزاع‌های خانوادگی، یا مشکلات همسایگی رخ می‌دهد، افراد می‌توانند مستقیماً به شورای حل اختلاف مراجعه کنند و پیش از طی مراحل قضایی رسمی، درخواست رسیدگی بدهند.

اما زمان ارجاع پرونده شورای حل اختلاف زمانی مناسب است که اختلاف هنوز به مرحله‌ی بحرانی و پیچیده نرسیده و احتمال سازش یا مصالحه میان طرفین وجود دارد. شوراها تلاش می‌کنند تا بدون نیاز به صدور رأی رسمی قضایی، با گفت‌وگو و میانجی‌گری، اختلافات را حل کنند. اگر این تلاش‌ها به نتیجه نرسد، پرونده برای رسیدگی قضایی به دادگاه صالح ارسال خواهد شد.

همچنین در برخی دعاوی غیر کیفری، قانون، مراجعه به شورای حل اختلاف را پیش‌نیاز طرح دعوی در دادگاه قرار داده است. به همین دلیل، زمان و نحوه ارجاع پرونده اهمیت زیادی دارد و می‌تواند در سرعت رسیدگی و کاهش هزینه‌ها مؤثر باشد.

در نتیجه، اطلاع دقیق از زمان ارجاع پرونده شورای حل اختلاف و مشورت با مشاوران حقوقی می‌تواند نقش مهمی در حل سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر اختلافات ایفا کند. آگاهی، بهترین ابزار برای دفاع از حق است.